Als het gezag niet door één van de ouders kan worden uitgeoefend, benoemt de rechter een voogd over de kinderen. De rechter kan het gezag ontnemen als beide ouders ernstig hebben gefaald in de opvoeding van de kinderen. Meestal gaat de voogdij naar Bureau Jeugdzorg. Een maatschappelijk werker treedt vervolgens op als voogd. De maatschappelijk werker zoekt namens Bureau Jeugdzorg een pleeggezin of een instelling waar de kinderen worden verzorgd en opgevoed.

Bureau Jeugdzorg volgt nadat de kinderen bij een pleeggezin zijn ondergebracht de opvoeding op enige afstand. Beslissingen als schoolkeuze, operaties, studeren etc. worden door de voogd en in overleg met de mensen die het kind opvoeden genomen. Wanneer het kind ouder is kunnen bepaalde zaken ook alleen met het kind worden besloten.

Voor een kind is een echtscheiding ingrijpend. Het kind moet mogelijk verhuizen, heeft waarschijnlijk veel emoties en heeft misschien het gevoel dat het moet kiezen tussen één van de ouders. Het is belangrijk dat u uw kind na de scheiding veel positieve aandacht geeft. Het zal voor veel kinderen tijd kosten om aan de nieuwe situatie te wennen.

Ouderschapsplan

Als u gaat scheiden en minderjarige kinderen heeft, bent u verplicht om samen met uw partner een ouderschapsplan te maken. In het ouderschapsplan wordt beschreven hoe de zorgtaken worden verdeeld, de hoogte van de kinderalimentatie en de informatie-uitwisseling over belangrijke aangelegenheden. Eventueel kunnen er nog andere (praktische) afspraken worden gemaakt. Als het maken van afspraken niet lukt kunt u samen met u partner naar een mediator gaan.

Omgangsregeling

Kinderen hebben na de scheiding het recht om met beide ouders contact te hebben. Als u minderjarige kinderen heeft zult u dus met uw partner een omgangsregeling moeten treffen.

Co-ouderschap

Een deel van de ouders kiest voor co-ouderschap als omgangsregeling. Co-ouderschap wil zeggen dat het kind na de scheiding met zowel de moeder als de vader evenveel contact heeft. Beide partners voelen zich niet tekortgedaan, omdat de zorgtaken gelijkwaardig worden verdeeld. Een andere verhouding is ook mogelijk. Bijvoorbeeld 60 / 40. Een voordeel van co-ouderschap is dat het kind niet zal vervreemden van één van de ouders.

Kinderalimentatie

De niet-verzorgende ouder is verplicht om kinderalimentatie te betalen aan de verzorgende ouder. Ouders kunnen het bedrag samen overeenkomen en dit laten opnemen in het echtscheidingsconvenant. Kunnen de ouders geen overeenstemming bereiken over de hoogte van de kinderalimentatie, dan zal de rechter uiteindelijk beslissen over de hoogte van de alimentatie. De rechter volgt bij beslissing de landelijke richtlijnen. De rechter zal ook kijken naar de draagkracht van de niet-verzorgende ouder.

Na de scheiding wilt u als ouder natuurlijk betrokken blijven bij de zorg van uw kind. Bij de echtscheiding kunt u kiezen voor een omgangsregeling of voor co-ouderschap. Bij een omgangsregeling waarbij het kind bij één van de ouders woont, blijft één ouder de verzorgende ouder. Bij co-ouderschap, dat ook een vorm is van omgangsregeling, blijven beide ouders verzorgende ouders en woont het kind om de beurt bij een van de ouders. Het hoeft niet zo te zijn dat het kind 50% van de tijd bij de ene ouder is en 50% bij de andere. Bij de verhouding 60/40 of 70/30 kan ook nog sprake zijn van co-ouderschap.

Ben ik geschikt voor co-ouderschap?

Bij co-ouderschap heeft u na de scheiding nog veel contact met uw ex-partner. U zult met uw ex-partner immers veel moeten overleggen over uw kind / kinderen. Als u denkt dat u in de toekomst nog goed overweg kunt met uw ex-partner en dat communicatie geen of nauwelijks problemen oplevert, dan kan co-ouderschap een optie zijn.

Als de communicatie tijdens de echtscheiding slecht is kunt u beter niet aan co-ouderschap beginnen. Roddelen of kwaadspreken over uw ex-partner waar uw kind bij is, is overigens ook iets wat u beter niet kunt doen. Het kind krijgt dan het gevoel dat hij of zij moet kiezen voor één van de ouders. Het is verder prettig voor het kind dat de reisafstand tussen uw huis en dat van uw ex-partner redelijk is.

Voor- en nadelen co-ouderschap

Het kind hoeft niet te kiezen voor de vader of moeder. Bij een andere vorm van omgangsregeling (het kind verblijft bijvoorbeeld eens per twee weken bij de andere ouder) ontstaat het gevoel alsof het kind een soort van keuze moet maken. Omdat het kind bij co-ouderschap veel tijd doorbrengt met beide ouders, zal de band die één van de ouders heeft met het kind niet vervagen.

U zult als ouder nog veel moeten overleggen met uw ex-partner. Dat kan als nadeel worden beschouwd. Het kind moet vaak wisselen van huis, wat vaak niet als prettig wordt ervaren. Als ouders bij elkaar in de buurt wonen wordt dat probleem al minder groot. Als één van de ouders gaat verhuizen en de afstand wordt daardoor groter, wordt het co-ouderschap in veel gevallen verbroken.

Afspraken ouderschapsplan

Alle gemaakte afspraken over allerlei thema’s worden vastgelegd in het ouderschapsplan. Afspraken die gemaakt kunnen worden gaan bijvoorbeeld over taakverdeling van de ouders, afspraken over vakanties of verjaardagen (is de andere ouder welkom?), hoe de communicatie verloopt, het opmaken van een soort van rooster (wanneer, hoelang en waar verblijft het kind), wat gebeurt er bij ziekte of andere verhindering van de andere ouder,

Het ouderschapsplan dient als een soort van beleidsplan voor uw kind. Bij minderjarige kinderen bent u verplicht om een ouderschapsplan op te maken.

Financiën

Beide ouders hebben recht op de helft van de kinderbijslag. Bij co-ouderschap kan er sprake zijn van kinderalimentatie en partneralimentatie. Bijvoorbeeld als er flinke inkomensverschillen zijn, hogere lasten bij één van de ouders of als het kind vaker bij de ene ouder verblijft dan bij de andere ouder. De hoogte van de alimentatie kan onderling worden overeengekomen en vervolgens worden opgenomen in het ouderschapsplan.

Wijzigen of beëindigen co-ouderschap

Een bestaand co-ouderschap kunt u niet zo maar eenzijdig wijzigen. Voor wijzigingen moet u naar de rechtbank en u zult met goede argumenten moeten komen om het co-ouderschap te kunnen laten wijzigen.

Bepaalde omstandigheden kunnen ook veranderen. Bijvoorbeeld wanneer een ouder verhuist kan het co-ouderschap worden verbroken. Het co-ouderschap wordt (automatisch) beëindigt als één van de ouders overlijd, als het kind op zichzelf gaat wonen, als het kind 18 jaar wordt of op verzoek van het kind.

Wanneer iemand gezag over een kind heeft wil dat zeggen dat hij of zij verantwoordelijk is voor de zorg en opvoeding van het kind. Als gezaghebbende vertegenwoordigt u het kind tevens in het rechtsverkeer.

Echtscheiding

Na het beëindigen van de relatie blijven ouders in principe samen het gezag uitoefenen. De rechter kan het gezag aan een van de ouders toewijzen, als gezamenlijke gezagsuitoefening niet mogelijk is door een ernstige verstoorde verhouding.

Samenwoners

Als een vrouw samenwoont en een kind krijgt gaat het gezag in principe alleen naar de vrouw toe. Willen samenwoners samen het gezag uitoefenen, dan moet de man het kind eerst erkennen. Als de man het kind heeft erkend wordt hij de juridische vader van het kind.